✏️ Własności całek:

zdjęcie artykułu Własności całek

Własności całek

W praktyce do obliczania większości całek oprócz podstawowych wzorów na całki musimy znać dwie bardzo ważne własności:

Własność 1: mnożenie funkcji podcałkowej przez stałą

Stałe pod całką można wyłączyć przed całkę (i na odwrót):

af(x)dx=af(x)dx\int a f(x)\,dx = a\int f(x)\,dx

aa - dowolna liczba rzeczywista

f(x)f(x) - funkcja podcałkowa

Własność 2: suma lub różnica funkcji podcałkowych

Całkę z sumy/różnicy funkcji podcałkowych możemy zapisać jako sumę/różnicę całek:

(f(x)±g(x))dx=f(x)dx±g(x)dx\int (\,f(x)\,\pm \,g(x)\,) \,dx = \int f(x) \, dx \,\,\pm \,\, \int g(x) \, dx

Przykłady zastosowania:

Przykład 1:

(2x21)3xdx\int \frac{(2x^2-1)^3}{x} \, dx

Obliczanie całki zaczynamy od uproszczenia funkcji podcałkowej. Korzystamy w tym celu ze wzoru na sześcian różnicy:

(ab)3=a33a2b+3ab2b3(a-b)^3=a^3-3a^2b+3ab^2-b^3

Po jego zastosowaniu otrzymamy:

(2x21)3xdx=\int \frac{(2x^2-1)^3}{x} \, dx= 8x612x4+6x21xdx \int \frac{8x^6-12x^4+6x^2-1}{x} \, dx

Teraz rozbijamy ułamek na sumę ułamków co w praktyce sprowadza się do skrócenia iksów:

8x612x4+6x21xdx=\int \frac{8x^6-12x^4+6x^2-1}{x} \, dx = (8x512x3+6x1x)dx\int \left( 8x^5 -12x^3+6x-\frac{1}{x} \right) \,dx

Na koniec rozbijamy całkę na sumę/różnicę całek i każdej całki składowej doliczamy się z dedykowanego wzoru:

(8x512x3+6x1x)dx=\int \left( 8x^5 -12x^3+6x-\frac{1}{x}\right) \,dx =

=8x5dx12x3dx+6xdx1xdx==\int 8x^5\,dx - \int 12x^3\,dx + \int6x\,dx - \int \frac{1}{x}\,dx=

=4x633x4+3x2ln(x)+C=\frac{4x^6}{3}-3x^4+3x^2 - \ln(|x|)+C

Pamiętamy o dodaniu stałej CC do wyniku

Przykład 2:

(5+7x)(3x4)dx\int (5+7x)(3x-4) \, dx

Aby doliczyć się takiej całki wymnażamy nawiasy:

(5+7x)(3x4)dx=\int (5+7x)(3x-4) \, dx = 15x20+21x228xdx\int15x-20+21x^2-28x \,dx

Skracamy wyrazy i korzystamy z własności drugiej do rozbicia jej na kilka prostych całek:

(15x20+21x228x)dx=\int \left(15x-20+21x^2-28x \right) \,dx = 13xdx20dx+21x2dx-\int13x \,dx - \int20\, dx + \int 21x^2\,dx

Teraz pozostaje doliczyć się każdej całki z osobna co da nam końcowy wynik:

13xdx20dx+21x2dx=-\int13x \,dx - \int20\, dx + \int 21x^2\,dx = 13x2220x+7x3+C-\frac{13x^2}{2}-20x +7x^3 +C

Pamiętaj o dodaniu stałej CC do wyniku

🫵 Materiał ci pomógł?

Mamy dla ciebie cały kurs poświęcony całkom nieoznaczonym. Kliknij przycisk, aby zobaczyć kurs i oglądnąć darmową lekcję.Każda lekcja w kursie składa się z:

🎥 filmu  z wieloma animacjami, tłumaczącego teorię oraz zadania.

📝 zadań otwartych  wraz z omówieniami.

🧠 zadań zamkniętych  w formie quizów.

📒 notatek  z ilustracjami.

laptop
17 lekcji4h nagrań88 quizów51 zadań